Η καθημερινότητα μας κατακλύζεται από πολλούς στρεσογόνους παράγοντες, άλλοι πιο ήπιοι, οι οποίοι δεν παρεμποδίζουν την καθημερινή μας λειτουργικότητα και άλλοι πιο έντονοι που μας επηρεάζουν τόσο, σε σημείο που κάποιες φορές παγώνουμε και δεν ξέρουμε πώς να ανταπεξέλθουμε, ιδιαίτερα αν το στρες είναι χρόνιο.

 

Η επίδραση του χρόνιου στρες στον οργανισμό μας, μπορεί να εκδηλώνεται με τα λεγόμενα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Ψυχοσωματικά είναι τα σωματικά συμπτώματα τα οποία δεν συνδέονται με παθολογικό αίτιο, αντιθέτως όμως εντοπίζεται σύνδεσή τους με ψυχολογικά αίτια ή/και ψυχικές διαταραχές. Είναι πολύ σημαντικό πριν δοθεί μια τέτοια ταμπέλα, να έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και το άτομο που τα αντιμετωπίζει να έχει πάει σε όλους τους γιατρούς, ώστε να αποκλείσει ακόμα και την πιο απίθανη βιολογική αιτία.

 

Όταν τελικά καταλήξουμε ότι η αιτία είναι ψυχοσωματική, δηλαδή το συγκεκριμένο θέμα που αντιμετωπίζουμε μπορεί να έχει πυροδοτηθεί από το άγχος, τον καταπιεσμένο θυμό ή/και άλλα συναισθήματα, τότε είναι πολύ σημαντικό να βρούμε τι το προκάλεσε, αλλά και να υιοθετήσουμε αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης των διάφορων αγχογόνων καταστάσεων που προκύπτουν. Οι άμεσες επιπτώσεις της επίδρασης του στρες στον οργανισμό μας είναι: α) αύξηση καρδιακού ρυθμού, β) αύξηση πρόσληψης οξυγόνου, γ) αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, δ) αύξηση της ροής αίματος στους μυς, ε) αυξημένη επαγρύπνιση, στ) αναστολή της πέψης και της αποτελεσματικότητας της άμυνας του οργανισμού (αναστολή λειτουργίας ανοσοποιητικού), ζ) απελευθέρωση ενδορφινών και η) διαστολή των κορών των ματιών.

 

Η μη ανεύρεση παθολογικής αιτίας σε συμπτώματα που βιώνει ένας άνθρωπος δε σημαίνει ότι αυτά είναι της φαντασίας του, αλλά τα αισθάνεται και ως επί το πλείστον υποφέρει από αυτά. Οι σωματικές και ψυχικές λειτουργίες είναι στενά συνδεδεμένες και συστήματα του οργανισμού όπως το γαστρεντερικό, το ενδοκρινικό, το ανοσολογικό, το κυκλοφορικό, το δέρμα κ.α. ενεργοποιούνται σε κατάσταση στρες. Σε ορισμένους ανθρώπους δε, η τάση να εμφανίζουν σωματικά συμπτώματα πολύ πιο συχνά, τα οποία δεν διαγιγνώσκονται ως μια συγκεκριμένη πάθηση, δεν τυγχάνουν κατάλληλης διαχείρισης και τα οποία προκαλούνται και προκαλούν στρες είναι υπαρκτή και αντίστοιχη του φαινομένου της σωματοποίησης.

 

Να διευκρινιστεί ότι η μη ανεύρεση παθολογικών αιτίων για σωματικά συμπτώματα δεν σημαίνει a priori ότι αυτά είναι ψυχολογικής φύσης. Ενδέχεται να μην έχει μπορέσει η ιατρική να τα ταυτοποιήσει ακόμη. Όμως η σωματοποίηση συμβαίνει συχνά σε ανθρώπους με επιβαρυμένη ψυχική υγεία, ιστορικό τραύματος ή/και προβληματικών διαπροσωπικών σχέσεων και δεσμών, ζητήματα που δεν είναι πάντα ευδιάκριτα εκ πρώτης όψεως.

 

Ενδεικτικά παραδείγματα χρόνιων ψυχοσωματικών νοσημάτων

• Χρόνιος πόνος
• Κεφαλαλγία / ημικρανία
• Ευερέθιστο έντερο(σπαστική κολίτιδα)
• Έλκος
• Δερματοπάθειες π.χ. έκζεμα

Τέλος, πολύ σημαντικό, είναι να μιλάμε για όσα μας απασχολούν. Όταν τα εξωτερικεύουμε, τότε επιτρέπουμε στον οργανισμό μας να εκτονώσει την ένταση που έχει και έτσι μειώνουμε τις πιθανότητες να σωματοποιηθούν και να μεταφραστούν σε ψυχοσωματικά!

 

Κρητικού Μαρίνα
PhDc Συμβουλευτική Ψυχολογία
MSc  Ψυχολογία Υγείας
Συστημική-Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια

 

Πηγή φωτογραφίας: https://www.thermisnews.gr/